Wetgeving voor de ketelkeuring

Algemeen

Bij de bouw van de Tuut was de beroemde "stoomwet" van toepassing. In de loop der jaren is de wetgeving sterk aangepast en is inmiddels Europa-wijd ingevoerd. De keuring volgens het stoombesluit gebeurt ook niet meer door het Stoomwezen maar door een gecertificeerd instituut. Momenteel is dat voor ons Lloyds Register, maar er zijn meerdere gecertificeerde instituten.

Warenwetbesluit drukapparatuur

Het Warenwetbesluit drukapparatuur heeft betrekking op drukapparatuur of drukapparaten met een maximaal toelaatbare druk van meer dan 0,5 bar, zoals drukvaten, stoomketels, installatieleidingen, veiligheidsappendages, onder druk staande appendages en samenstellen. Samenstellen bestaan uit verschillende drukapparaten die de fabrikant tot een geïntegreerd en functioneel geheel heeft geassembleerd. In het Warenwetbesluit drukapparatuur zijn opgenomen:

Richtlijn 97/23/EG van het Europees Parlement en de Raad van de Europese Unie van 29 mei 1997

inzake de onderlinge aanpassing van de wetgeving der lidstaten betreffende drukapparatuur (Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen nr. L181). De richtlijn is 29 mei 1999 geïmplementeerd in het Warenwetbesluit drukapparatuur en 29 november 1999 van kracht geworden.

Regels voor keuring ingebruikneming en tijdens het gebruik van drukapparatuur.

Deze regelgeving is niet Europees geregeld. Dit is wel geprobeerd, maar heeft niet tot overeenstemming geleid. Het toezicht op de uitvoering van het besluit is in handen van de Arbeidsinspectie. Met het nieuwe Warenwetbesluit drukapparatuur is de voorgaande versnipperde wetgeving met betrekking tot drukapparatuur, waaronder de Stoomwet, het daarop gebaseerde Stoombesluit en de Regels voor Toestellen onder Druk (RToD) per 1 augustus 2005 ingetrokken.

Richtlijn nieuw te bouwen drukapparatuur

De Europese Richtlijn 97/23/EG* heeft betrekking op alle nieuw te bouwen drukapparatuur of drukappa- raten met een maximaal toelaatbare druk van 0,5 bar. Het doel van de richtlijn is:

Opheffen van de technische handelsbelemmeringen door harmonisatie van wetgeving van de EU lid- staten.
Vervangen van de nationale wetgevingen met betrekking tot drukapparatuur in de nieuwbouwfase.
Waarborgen van het veiligheidsniveau.

Om drukapparatuur te kunnen verhandelen binnen de Europese Economische Ruimte (EER**) moet de fabrikant de apparatuur voorzien van een CE-markering

De CE-markering mag alleen op de apparatuur aangebracht worden als de apparatuur voldoet aan de eisen van de Europese Richtlijn. De markering moet zichtbaar, goed leesbaar en onuitwisbaar aangebracht worden op de apparatuur. De CE-markering wordt gevolgd door het identificatienummer van de aangemelde instantie die betrokken is bij de productiecontrole. Productiecontroles, die in Europese Richtlijn zijn vastgelegd, mogen alleen uitgevoerd worden door aangemelde instanties. Deze instanties worden aangewezen door de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en aangemeld bij de Europese Commissie. De commissie neemt de aangemelde instanties op in een lijst en publiceert deze in het Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen.

Wijzigingen en reparaties tijdens gebruik

De gebruiker moet een voorgenomen wijziging of reparatie aan een stoomketel onmiddellijk melden bij een aangewezen keuringsinstelling (AKI). De instelling verricht daarna de noodzakelijke onderzoeken aan het ontwerp en de constructie van de voorgenomen wijziging of reparatie en verricht tijdens de uitvoering van de wijziging of reparatie passende onderzoeken. Dit kan bijvoorbeeld een persproef zijn. De instelling stelt een rapport op van de beoordeling en stelt een exemplaar van dit rapport beschikbaar aan de gebruiker. Indien is gebleken dat tegen verder gebruik van de stoomketel geen bezwaar bestaat wordt door de keuringsinstelling een aanvullende verklaring van ingebruikneming afgegeven.

Persproef (hydrostatische beproeving)

Na een reparatie aan de stoomketel kan de keuringsinstelling een persproef voorschrijven. De persproef gebeurt door middel van waterpersing. Persen met stoom is te gevaarlijk. Bij het bezwijken of scheuren van de ketel gaat een groot deel van het water in de ketel plotseling over in stoom. Ernstige ongelukken kunnen hiervan het gevolg zijn. De ketel wordt geheel met water gevuld en met een perspomp op druk gebracht. De persdruk wordt berekend volgens de formule Po=1,3 x werkdruk. Voor de ketels van het stoomgemaal is de persdruk dus Po=1,3 x 12,4=16,1 kg/cm2 of 15,8 bar (1 kg/cm2=0,981 bar). De ketel niet hoger afpersen dan de voorgeschreven persdruk. Door een te hoge persdruk kan ernstige schade ontstaan aan de ketel. De persproef duurt zo lang als nodig is om de stoomketel goed te kunnen onderzoeken. Bij een persproef moet men gebruik maken van een gekalibreerde manometer. Er dient een duidelijke traceerbaarheid aanwezig te zijn tussen de manometer en het te overleggen bijbehorende kalibratiecertificaat.

Onderhoud

De gebruiker van een stoomketel moet er voor zorgen dat deze in een goede staat van onderhoud verkeert.

Buiten gebruik stellen

Bij het (tijdelijk) buiten gebruik stellen van de ketel dient schriftelijk contact opgenomen te worden met de keuringsinstelling. In de brief moet vermeld worden dat de ketel buiten gebruik gesteld is. De vergunning hoeft niet meegestuurd te worden.

Volledige bewaking

Een ketel die is ingericht volgens de Stoomwet en het Stoombesluit is bedoeld voor volledige bewaking tijdens bedrijf. Volledige bewaking betekent dat zolang de ketel in bedrijf is, steeds een terzake kundig persoon aanwezig moet zijn die tenminste de druk en het waterpeil in de gaten houdt en indien nodig ingrijpt. De ketel is in bedrijf als het vuur brandt.