Fundatie van de Crossley

Uit tutiwiki
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Hoofdpagina | Grote motoren | Crossley

De Crossley is een horizontale eencylinder die zeer matig gebalanceerd is. Bij het lopen levert de machine grote krachten op die het geheel ernstig doen schudden. De naast de Crossley staande Ricardo is een staande viercylinder die veel geringere trillingen veroorzaakt. Om te voorkomen dat deze bewegingen doortrillen in het gebouw is een fundering nodig die deze trilling kan dempen. Immers, een schuddende schoorsteen zou kunnen scheuren en dat lijkt ongewenst.

Crossley fundering.jpg

Het ontwerpen van een dergelijke fundering zou wellicht een vak kunnen zijn, maar het blijkt erg moeilijk duidelijke uitspraken over de benodigde afmetingen te krijgen, niet in het minst omdat de Crossley een oude machine is, een machine waarover de professionele kennis wel zo ongeveer uitgestorven is. Uit een oud Duits schoolboek bleek dat voor een Crossley-achtige machine een fundatie nodig is die 1000 kg per geproduceerde pk zou moeten wegen. Voor onze Crossley betekende dat een voet van 50 ton oftewel 20 m3 beton!

Een betonconstructeur (Corsmit) heeft ons geholpen bij het ontwerp van deze fundatie.In overleg bleek dat zij een halvering van het blok wel acceptabel vonden, dus 24 ton oftewel 10 m3 beton.

Probleempje was echter wel dat de grond onder de Tuut zo’n enorm gewicht niet zou kunnen dragen. Zonder ondersteunend heiwerk bestond dus de kans dat de machine na enig getril scheef zou komen te staan. Niet alleen de fundering, maar ook goede raad was duur. Na veel wikken en wegen is uiteindelijk toch besloten te heien en dat immense blok beton boven op deze palen te storten.

Crossley heiwerk.jpg

Het heiwerk moest binnen in het gebouw gebeuren wat betekende dat de benodigde heistelling dus heel klein moest zijn en dat de palen niet te lang mochten zijn. Maar helaas moesten de palen wel 16 meter de grond in. Deze tegenstelling is opgelost door palen te nemen die uit kleine stukjes bestaan. Deze stukjes worden tijdens het heien aan elkaar gepast waardoor uit kleine segmenten toch lange palen kunnen ontstaan. Het heiwerk bleek een huzarenklus die met behulp van bevriende bedrijven keurig is opgelost.

Daarna is op de palen een groot en ingewikkeld blok beton gestort. De vorm van het blok beton is geheel aangepast aan de Crossley. Een gat ten behoeve van het vliegwiel, andere gaten ten behoeve van de leidingen, opstorten ten behoeve van lagers en tornsteunen, het zit er allemaal op en in.

De meest gecompliceerde bewerking was het instorten van lange bouten waar de machine aan vastgezet kon worden. Er was veel discussie of deze bouten nou vooraf of achteraf geplaatst moesten worden, maar uiteindelijk bleek het toch allemaal te passen.